ملیت شیخ محمدی افغانستان( 6)

                                      

بخش ششم: طایفه شیخ محمدی

محقق : کریم پوپل 

قوم شیخ محمدی در تمام مناطق افعانسنان,  ایالت پشتونخواه ودر  بلوچستان پاکستان بعضی ممالک دیگر به شکل براگنده زنده گی می‌ نمایند. در حقیفت این قوم مردم سیار یا کوچئ هستند تا حدود سی سال قبل اغلب  مردم قوم شیخ محمدی خانه یا محل دایمی زنده گی نداشتند. کار این مردم گردشگری و دست گردانی می‌باشد. شیخ محمدی ها به زبان پشتو دری  تکلم می نمایند. دین آن اسلام دارای مذهب حنفی میباشند.  این طایفه   درین اواخر شورای سرتاسری  قوم شیخ محمدی را تاسیس نمودند که  حمایت و نمایندگی از این قوم می نمایند. رئیس این شورا داکترمحمد هاشم  مسکونه ناحیه 8 جوارمسجد تپه شیخ محمد روحانی کابل میباشد. شیخ محمدی ها در کابل در ناحیه هشتم  کنار تپه شیخ محمد روحانی زندگی دارند. نفوس این طایفه  در افغانستان حدود ۴۰۰۰۰ نفر میرسد. مردم قوم شیخ محمدی یک زبان مخفی بنام ادرگری دارند از این زبان تنها وقتی استفاده می‌کنند که کسی دیگری گفته شان را نفهمد. زنده گی مردم شیخ محمدی امروز از زنده گی مردم دیگر افغانستان فرقی ندارد در دوران جنگ زنده گی بشکل کوچی بسیار مشکل بود از این سبب تقزیبا همه مردم شیخ محمدی در مناطق مختلف مسکن گزین گردیدند.

.۱ تاریخچه

مردم شیخ محمدی اولاده حضرت شیخ محمد رحمت‌الله علیه هستند که بنام حضرت روحانی بابا مشهور هستند مقبره مبارک حضرت روحانی بابا در شهر زرمت در ولایت بکتیا می‌باشد. حضرت روحانی بابا یگ شخصیت مقدس و مبارگ در شمال افغانستان بود او با قوت روحی و علمی خود مردم را از بیماری‌های مختلف شفا می‌بخشید و ایشان را در امور زنده گی یاری و مدت مینمود یک تعدادی از اولادهایی حضرت روحانی بابا به خصوص قبیله فقیر بیشه یی حضرت روحانی بابا را به میراث گرفته‌اند و حتی امروز هم به تداوی مردم مشغول هستند.

۲ تفاوت بین کوچی و شیخ محمدی

با وجود اینکه مردم شیخ محمدی در حقیفت کوچی هستند بار هم ایشان با کوچی ها دو تقاوت مهم با کوچی‌هایی اصلی افغانستان دارند.

تفاوت اول مردم شیخ محمدی با کوچی‌هایی اصل افغانستان اینست که ایشان همیشه نفقه زنده گی شان را از راه تجارت کسب می‌ نمایند در حالی که کوچی‌هایی اصلی افغانستان مالدار هستند و با فروش شیر و ماست مقداری پول  بدست میاوردند.

تفاوت دوم مردم شیخ محمدی با کوچی‌هایی اصل افغانستان اینست که ایشان در مسکن گاه‌هایی زمستانی و تابستانی خویش در خانه‌هایی شخصی یا کرایی زنده گی می‌کنند در حالی که کوچی‌هایی اصلی افغانستان بصورت عموم در خیمه‌ها زنده گی می‌نمایند تنها شیخ محمدی‌هایی که توان مالی کرایه گرفتن خانه را نداشتند در خیمه زنده گی می‌کردند.

چون مردم شیخ محمدی مانند کوچی‌هایی اصلی مالدار نبودند می‌توانستند به آسانی به خانه‌هایی شخضی یا کرایی زنده گی کنند از این لحاظ کوچ سالانه آنها از یک منطقه به منطقه دیگر جنبه اقلیمی نداشت بلکه یک ضرورت تجارتی بود به طور مثال آنها از کابل اموال وارد شده از هندوستان یا چین را می‌خریدند و انرا در لغمان یا جلال‌آباد به فروش می‌رساندند. یا مال را از یک شهر خریده به شهر دیگر ولسوالی وقریه جات می‌فروشند. این گردش تجارت هر سال تکرار می‌شد اموالی را که شیخ محمدی‌ها در قریه‌هایی دور عرضه مینمایند  در حقیقت چیزی جدیدی نبوده بیسیاری از این اموال را مردم می‌توانستند از بازارهایی شهر هم بخرند ولی شیخ محمدی‌ها اموال خود را در بازارها به فروش نمی رسانند  بلکه بگفته خودشان بند گری می‌کردند یعنی اموال شان را از خانه به خانه می‌بردند و بدین ترتیب اموال خویش را مستقیم به زنهایی خانه عرضه می‌نمایند  که اجازه رفتن به بازار را نداشتند. با وجود اینکه شیخ محمدی‌ها در تمام مناطق افغانستان گردش می‌کردند ولی چون تعداد شان کم است برای بسیاری مردم افغانستان نا آشنا هستند این هم دلیل عمده انست که قوم شیخ محمدی در تحقیقات علمی انستیتوت‌های داخلی و خارجی خیلی کم یاد شده است. شیخ محمدی‌ها با هم ارتباطات خیلی کم دارند تا حال هیج کدام انجمنی وجود نداشت که همه شیخ محمدی‌ها را زیز یک سقف با هم یکجا نماید خوشبختانه اکنون با تأسیس شورای سر تا سری قوم شیخ محمدی این کمی از بین رفت.

تقسیم بندی قومی از روی شغل و مسکن

مردم قوم شیخ محمدی به قبیله‌ها تقسیم شده‌اند نام این قبیله‌ها اکثراً از محل زنده گی و یا کسب و کار مردم این قبیله گرفته شده است ما در اینجا از چندین قبیله قوم شیخ محمدی با تشرح کوتاه نام می‌بریم.

فقیر

فقیر به کسانی گفته می‌شود که برایشان مادیات دینوی اهمیتی بزرگی ندارد آنها زنده گی خود را صرف عبادت و کمک به مردم می‌کنند قسمی که حضرت روحانی بابا این کار را کرده بود بعضی از اعضای قبیله فقیر قوم شیخ محمدی حتی امروز مانند حضرت روحانی بابا به طبابت مردم به شیوه که آنها از انرا از حضرت روحانی بابا به میراث گرفته‌اند مشغول اند آنها این طبابت را نه تنها در افغانسنان بلکه حتی در کشورهایی باکستان ایران و هندوستان در خدمت مردم قرار می‌دهند

۲ چار باغی

شیخ محمدی‌هایی را می‌نامند که در منطقه چار باغ لغمان زنده گی می‌کنند

۳ نداف خیل

شیخ محمدی‌هایی را می‌نامند که کسبه ندافی را اختیار کرده اند.

۴ کلوخی یا قلوخی

شیخ محمدی‌هایی را می‌نامند که خانه هایشانرا از کلوخ یا گل ساخته بودند

۵ مسکوره یی

شیخ محمدی‌هایی را می‌نامند که در منطقه مسکوره لغمان زنده گی می‌کنند

۶ بتره گر

شیخ محمدی‌هایی را می‌نامند که کسبه بتره گری را اختیار کرده بودند

۷ ببر خیل

شیخ محمدی‌هایی را می‌نامند که موهای خود را بسیار دراز مثل ببر نگهه می‌داشتند

۸ طلا خیل

شاید دندان‌هایی طلایی مردم این قبیله سبب شده باشد که این قبیله طلا خیل نامیده می‌شوند با اطمینان می‌توان گفت که مردم این قبیله زرگر یا طلا ساز نبودند و نیستند. این قبیله بندی قوم شیخ محمدی تنها در بین مردم شیخ محمدی مروج است و تنها برای شناختن سهل یکدیگر استفاده می‌شود مردم غیر شیخ محمدی این قبیله بندی را نمی‌شناسند.

منبع

ویبسایت شیخ محمدی – قدامت قوم شیخ محمدی نوشته احمد محمدی

http://shaikh-mohammadi.com/