طایفه جوگی افغانستان (5)

                                            نژاد و ملیت های افغانستان

قسمت پنجم : ملیت ویا طایفه جوگی

                                                نوشته: کریم پوپل نویسنده ویکی پیدیا

مقدمه :از هزاران سال به اینطرف یکتعداد از  اقوام هندی خانه بدوش غریب سرگردان به کشورها میباشند. فعلا تعداد این اقوام زیاد گردیده اند. اکثر اینها مردمان زرنگ تیز هوش در کارهای منفی مهارت خاص دارند. این اقوام عبارتند از جتها , جوگی ,کولی , لولی , کاولی, قوال جولا چنگر و غیره میباشند. از جمله طایفه جت در سراسر جهان پخش گردیده اند . که همه تقریباً شغل مشابه دارند.

جوگی  ها
جوگی‌ها فرقه‌ای از مرتاضان هندبوده پیرو طریقهٔ جوکیان می‌باشند. جوگی ها از طایفه جتها فرق کم دارند.زیرا زبان اصلی  جتهای افغانستان شاخه اززبان  بلوچی اند ولی زبان اصلی  جوگیها زبان نزدیک به دراویدی است.

جوگی ها قبایل سیاری اند که به صورت چادرنشینی زندگی می‌کنند و به تناسب فصل به قرا دهات دشتها و قشلاقی می‌روند و در خارج از آبادی خیمه می‌زنند.

این قوم  معمولاً دارای پوست سیاه هندی می‌باشند. عده که طی سالها درشمال  افغانستان زندگی داشتند چهره خیلی زیبا را بخود کسب نموده اند . شغل این قوم فال بینی چاقو تیز نمودن گدائی چوری فروشی دلالی  , رقص موسیقی جادو گری , خون گیری با شاخ گاو و جوگ وغیره می‌باشد. برخلاف جوگی های که در جنوب زندگی دارند علاوه بر شغل عادی شغلهای منفی را نیز پیش می برند. طفل ربودن و دختر فروشی یکی از شغل قدیم  این مردم بود. جوگی‌ها کمتر به شغل مالداری وزراعت می‌پردازند. این طایفه علاقه شدید به آوردن طفل داشته تا که توان دارند طفل بدنیا می‌آورند. معمولاً در کابل مزار شریف قندهار پکتیا جلال آباد زیست می‌نمایند. « مردان این قوم عمدتاً مصروف (بودنه) بازی و تربیه و نگهداری آن میباشند. جوگی ها یک قبیله بنام سگ باز دارند که این قبیله در تربیه سگ جنگی و شکاری مهارت دارند. خوبترین سگ برایشان سگی به نام مخمل( بنجر) است که از مزارشریف می‌آورند وتوسط آن بودنه شکار می‌نمایند. در جنگ انداختن سگ وبودنه بین شان هیچ نوع شرط و تبادله پولی رواج ندارد. عده از جوگی های شمال افغانستان  به بزکشی و چاپ اندازی علا قمند هستند که به گفته خودشان در حدود بیست نفرچاپ انداز دارند و مشهورترین آ نها پهلوان شرین است» .طور معمول مردان این طایفه به نگهداری اطفال پرداخته زنان آنها در فصل بهار و تابستان به تمام ولایات افغانستان سفر نموده لقمه نان برای فامیل خود دریافت می‌نمایند. جوگی ها اکثرا بیسواد بوده به نوشتن وخواندن علاقه ندارند. معمولا آنعده جوگی‌های که با پاکستان و هند در رفت و آمد هستند به زبان پشتو و اردو صحبت می نمایند  قوال می‌گویند .

جوگی‌ها در کشورهای آسیای میانه نیز زیست دارند. این طایفه احتمالاً در زمان  امپراطوری بین هند وآسیای میانه  احتمالاً مغلیان بابریان به کشورهای آسیای میانه سرازیزشده به گروهای قومی مختلف تقسیم شده‌اند. طبق اظهارات موی سفیدان , جوگی های آسیای میانه حدود بیشتر از دو قرن قبل به اثر تهاجم لقی‌ها یکی پی دیگر، از بخارا به افغانستان متواری گردیده‌اند و جای اصلی اکثریت شان از کولاب تاجکستان است . »

شهر کولاب زادگاه امام علی رحمان اوف بوده هم سرحد با ولسوالی خواهان بدخشان میباشد. مردم کولاب یکی از سلحشور ترین مردمان تاجکستان است.

پیشه اصلی جوگی های آسیای میانه مالداری بود در زمان جنگ  آنها با بخشی از رمه‌ها و گله‌های خویش به افغانستان مهاجرت کرده‌اند، به مرورزمان  شغل مالداری را از دست داده اند.

جوگی ها درمجموع مسلمان سنی مذهب هستند. زبان مادری شان شان تاجکی بوده و به لسان دری با لهجه تاجیکی صحبت می‌نمایند. برعلاوه سایرلسان‌ها را نیز نظر به منطقه آن تکلم می‌نمایند.

جوگی‌ها متشکل ازپنج قبیله هستند

1. لولی‌ها، (بلخی) که کارشان رقص و موسیقی اند. متشکل از ۴۰۰  فامیل می باشند

2.کولی‌ها  شغل  فال بینی  وهم  دستبند , چوری و گوشواره می‌فروشند.

3.کولابی (قطغنی)، متشکل از۴۵۰ فامیل (۳۰۰ کندزو و ۱۵۰ فامیل در تخار) فامیل.

4.سگ باز ۵۰۰ فامیل

5.حلوا خور۱۲۰ فامیل

علاوه براین یک گروه کوچک جوگی را بنام  , غلبیلباف می نامند. جت و قوال با جوگی ها در تحت یک طایفه  مطالعه میشود.

نفوس مجموعی جوگیها طور تخمین بالغ بر ۱۰۰۰۰ نفر می‌شود. جوگی ها تذکره افغانی ندارند . رنگین شاه دنبوره چی شهر شبرغان اولین جوگی است که تذکره افغانی اخذ نموده است

«

امیر حبیب اله شهید برای اولین بار  لولی ها را در کوشه  کابل که بنام حواجه گوگردک می گفتند جای داد که کار شان موسیقی و رقص بود. این منطقه بعداً بنام خرابات مشهور شد.

مراسم تدفین

جوگی‌ها کدام قبرستان مخصوص ندارند در هر جای که مردند همان‌جا دفن می‌کنند. قبلًآ غرض اعزا داری مصارف زیادی را می‌نمودند. از مدت دوسال می‌شود که این مشکل را از بین برده‌اند.

قوال

گروه از طایفه جوگیهای هند است که از سالیان دراز بین هند و افغانستان  در رفت وآمد  می باشند. قوالها از پدر پدر شغل موسیقی نوازی  و سلمانی دارند. تا اکنون تعداد زیادی آنها این شغل را پیش می برند. بعضی از  قوالها معمولا  دارای مسکن ثابت می باشند. قوالها معمولا به زبان پشتو و هندی صحبت می نمایند. زنان قوال  چوری فروشی دوره گردی   تکه فروشی  دریه فروشی  می نمایند.

خصوصیات اجتماعی

«از اینکه جوگی‌ها مردم خیلی غریب پیشه‌اند  آنها به نسبت نداشتن  تذکره تابیعت افغانی در سیاست دخیل نبوده و هم در سطح اجتماع کدام نماینده ندارند. در چند دوره انتخابات کمیسون انتخابات به آنها کارت اهی گیری داده در انتخابات سهیم گردیدند..

نامزدی و نکاح

معمولاً ازدواج این طایفه بین سنین ۲۰ ۱۴ الی صورت می‌گیرد و در هر حالت سن ازدواج مخصوصاً برای دختران نباید از بیست سالگی گذشته باشد. درمورد انتخاب همسر، این مردم نسبت به سایر ساکنین افغانستان روشنترمیباشند و ایجاب وقبول توسط خود زوجین صورت می‌گیرد. درصورتیکه دختربه صلاحیت والدین به شوهرداده شود مهرتوسط ایشان اخذ می‌گردد ودرصورتیکه دخترخودش جوانی را انتخاب نماید، عیبی نیست، با این تفاوت که مهرتوسط والدین اخذ نمی‌گردد. خواستگاری از طرف پسر صورت می‌گیرد و اکثراً دختران حق دارند جوان مورد نظر خود را، خود انتخاب نمایند. ازینکه ا قتصاد این مردم در سطح بسیار پائین قرار دارد، مهر هم آ نقدر با لا نبوده و در حدود ده الی بیست هزار افغانی می‌باشد. مراسم نکاح توسط ملاهای خود شان عقد می‌گردد و اگر وی حاضر نباشد، توسط ملای محلیکه در آنجا خیمه زده‌اند، عقد صورت می‌گیرد. میعاد نامزدی از شش ماه الی یکسال می‌باشد وبیشتر ازان دوام نمی‌کند. نوع دیگرنامزدی که آنقدرمعمول نیست، به نام (دامن چاک) یاد می‌شود که وقتی همزمان دردوخانواده یک پسرویک دختر تولد می‌شود، آنهارا باهم نامزد می‌نمایند اما بعد ازجوانی این پیوند به اساس رضائیت بوده وهریک ازطرفین حق دارند آنرا فسخ نمایند. اکثریت ازدواج‌ها طورآلش (بدل) می‌باشد که آنهم مطلقاً متکی به رضای فامیل‌ها وطرفین می‌باشد.»

منبع

1.جوگی ها هیچ پادشاه از ما احوال نمی گیرد نوشته ویبسایت دوچ ویله

http://www.dw.com/fa-af

2. جوگی ها نوشته محمد ظاهر (ظفری) شهر کندز چهارم جوزای 1386 در ویبسایت فردا . رو

http://www.farda.org/articles/07_updates/070810/Jogee%20Ha.pdf

3. زنده گي نامه جوگي ها بخصوص حاجي رنگين جوگي. استاد دمبوره نوشته  فاریاب باستان در ویبسایت فیس بوک. https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=172052732994414&id=171515126381508&substory_index=0

4. ویدو ار شغل جوگی ها

https://www.facebook.com/khaama.org/videos/1094724737209533/